Bruggen en viaducten
Om bruggen en viaducten te verduurzamen passen publieke opdrachtgevers circulaire ontwerpprincipes toe (ook bekend als R-strategieën of het Bouwwaardemodel). Dit betekent dat we binnen onze organisaties – van beleid tot uitvoering – andere keuzes, standaarden en technieken gebruiken. Dit vermindert CO2-uitstoot, materiaalgebruik en (totale) levenscycluskosten.
Preventie
Niet (her)bouwen of vervangen is het meest duurzaam. Daarom onderzoeken we of het ook zonder een bepaald object kan – eventueel met behulp van een andere maatregel of object met een vergelijkbaar effect.
Waardebehoud
Met levensduurverlengende maatregelen en herberekeningen kunnen beheerders (her)bouwen/vervangen zo lang mogelijk uitstellen. Als we toch tot bouwen overgaan, overwegen we achtereenvolgens de volgende maatregelen:
Hergebruik
Dit ontwerpprincipe impliceert: 'Maak gebruik van dat wat er al is'. Op diverse plekken binnen Rijkswaterstaat wordt daarom kennis en ervaring opgedaan omtrent Hergebruik van (onderdelen van) Bruggen en Viaducten. Via de link vind je meer informatie over o.a. de Herbruikbaarheidsscan en de Nationale Bruggenbank.
Losmaakbaar bouwen (IFD)
Een ander ontwerpprincipe is 'Ontwerp voor meerdere levenscycli’. Hiervoor maken we gebruik van de IFD-principes (Industrieel, Flexibel en Demontabel) voor gestandaardiseerd, losmaakbaar bouwen ("legolisering"). Dit ontwerpprincipe kent momenteel drie NTA's voor (i) vaste kunstwerken, (ii) beweegbare bruggen en (iii) industriële automatisering.
Meer klimaatneutrale materialen
Hierbij gebruiken we zoveel mogelijk materialen met een lage CO2-emissie, voorkomen we het gebruik van toxische stoffen en schaarse materialen en onderzoeken we of gebruik van hernieuwbare grondstoffen mogelijk is. Dit betekent dat we werken met minimumeisen voor Duurzamer Beton en Biobased Materialen (bijvoorbeeld voor fiets- en voetgangersbruggen).
Waarom is het belangrijk in de context van het transitiepad Kunstwerken?
Veel publieke opdrachtgevers en beheerders (van groot tot klein) willen in 2030 volledig energieneutraal, klimaatneutraal en circulair werken. Dit laatste betekent dat we de kringloop van materialen sluiten om zo min mogelijk grondstoffen te verspillen. Zo verminderen we CO2-uitstoot en behouden we de waarde van grondstoffen en producten zo lang mogelijk.
De omslag naar een circulaire economie is ingrijpend en niemand weet precies hoe het moet. Samen met onze partners – ontwerpers, aannemers, kennisinstituten en andere overheden – doen we kennis en praktijkervaring op aan de hand van een gezamenlijke roadmap.
Hoe kan ik zelf aan de slag met verduurzaming van bruggen en viaducten?
Samenwerken en kennis uitwisselen
- Spreek elkaar via de LinkedIn-groep transitiepad Kunstwerken.
- Doe mee aan Kennis- en Leernetwerkbijeenkomsten, te vinden op de kalender van Platform Bruggen.
- Committeer je aan (en het uitdragen van) de gezamenlijke Marktvisie en Inkoopstrategie Circulaire Viaducten en Bruggen, met direct toepasbare contractteksten.
- Sluit je als opdrachtgever aan bij de intentieverklaring van Coalitie Duurzame Bruggen en Viaducten via martinjvandervliet@gmail.com of naar meinke.schouten@crow.nl.
- Doe als partner mee aan de Nationale Bruggenbank.
- Sluit je aan bij de Nationale Aanpak Biobased Bouwen.
Voor de uitvoeringspraktijk
Nieuwbouw/Vervanging: zorg dat de Marktvisie en Inkoopstrategie Circulaire Viaducten en Bruggen wordt toegepast door in (de eisen van) het ontwerp en in de bouw altijd rekening te houden met:
- gebruikte onderdelen of materialen (zie Nationale Bruggenbank);losmaakbare, uitwisselbare en gestandaardiseerde elementen (zie IFD-principes/NTA’s);
- duurzaam materiaal: hout, biobased en beton dat voldoet aan de MKI-plafondwaardes.
Bestaande Bouw: zorg dat materialen worden geoogst in plaats van gesloopt en dat opslaglocaties voor materialen en onderdelen georganiseerd worden. Meer informatie over het hergebruik van liggers en andere onderdelen is te vinden in de Kennisbundel Hergebruik. Meer informatie over IFD Bouwen is te vinden in de Kennisbundel IFD Bouwen.
Rijkswaterstaat maakt voor de verduurzaming van haar projectuitvoering van bruggen en viaducten (en verduurzaming van overige GWW-producten in het algemeen) gebruik van een actueel overzicht van alle toepasbare duurzaamheidsmaatregelen: Klanteisenspecificaties en Maatregelen duurzaamheid. Gebruik de filterfunctie om de maatregelen te vinden die passen bij een specifiek objecttype en projectfase.
