Ga direct naar inhoud

Circulair ontwerp

Circulair ontwerpen betekent dat je bij het ontwerpen van een object al vanaf het begin rekening houdt met de volledige levenscyclus – inclusief toekomstig hergebruik. Dit omvat overwegingen over onderhoud, aanpasbaarheid, levensduur, toekomstig materiaal(her)gebruik en toekomstscenario’s. Dit doe je al vroeg in het proces – niet pas als je een aannemer contracteert. 

Waarom is circulair ontwerp belangrijk?

Tijdens het ontwerpproces en gedurende de levensduur van een object maak je keuzes die de mate van circulariteit beïnvloeden. Door circulariteit integraal mee te nemen in het ontwerp- en keuzeproces, zorg je voor duurzamer en efficiënter gebruik van grondstoffen. 

Circulair ontwerpen (en de bijbehorende ontwerpprincipes) helpen bij het realiseren van duurzame objecten. Hierbij wordt de gehele levenscyclus meegenomen, inclusief volgende levenscycli. Dus van realisatie, tot beheer en onderhoud, tot einde levensduur en hoogwaardig hergebruik en recycling. Bij ontwerpen is daarom belangrijk om niet alleen ontwerpers, maar ook beheerders vroegtijdig in het proces te betrekken. 

Deze aanpak helpt de transitiepaden bij het bepalen van de benodigde stappen richting een circulaire en klimaatneutrale infrastructuur. Bovendien maakt dit het makkelijker om circulaire maatregelen in projecten te implementeren.

Voorbeelden hiervan zijn:

  • Standaardisatie van liggers
  • Hergebruik van liggers
  • Modulair ontwerpen
     

Hoe kan ik circulair ontwerpen zelf toepassen?

Door in elke fase van het ontwerpproces de vier onderstaande hoofdstrategieën mee te nemen en af te wegen, wordt circulariteit integraal onderdeel van het proces, ontwerp en eindresultaat. Je kunt hierbij de volgende ontwerpstrategieën toepassen (Bron: Leidraad Circulair Ontwerpen, Platform CB’23): 

A. Voorkomen en D. Optimaliseren 

  • Preventie 

B. Toekomstwaarde 

  • Ontwerpen voor kwaliteit en onderhoud 

  • Ontwerpen voor adaptiviteit 

  • Ontwerpen voor losmaakbaarheid en herbruikbaarheid 

C. Materiaalwaarde 

  • Ontwerpen met hergebruikte delen van bouwwerken 

  • Ontwerpen met secundaire grondstoffen 

  • Ontwerpen met hernieuwbare grondstoffen

Hierbij geldt dat circulair ontwerpen niet alleen toegepast kan worden op nieuwe objecten, maar ook op bijvoorbeeld te vervangen of renoveren objecten of onderdelen, of bijvoorbeeld bij onderhoud. 

Hulpmiddelen

Op het gebied van circulair ontwerpen zijn verschillende handvatten, richtlijnen en tools beschikbaar.

Algemeen

Losmaakbaarheid

Partners