In 2030 volledig klimaatneutraal en circulair werken. Die ambitie staat de komende jaren bij Rijkswaterstaat centraal. Om de transitie naar duurzame wegverharding te versnellen, zijn twee voorstellen uitgewerkt: een emissieloze, circulaire asfaltcentrale en biobased bitumen. Benny Nieswaag, project- en programmamanager bij Rijkswaterstaat, legt uit waarom deze disruptieve voorstellen nodig zijn: “Het is een uitdagende opgave, die we vooral gezamenlijk moeten oppakken.”
Rijkswaterstaat beheert 90 km2 asfalt. De gehele asfaltketen is verantwoordelijk voor ongeveer 30% van de CO2-footprint van Rijkswaterstaat. Daarvan wordt de meeste uitstoot veroorzaakt bij de productie van het materiaal voor wegverharding. Om die uitstoot terug te dringen, wil Rijkswaterstaat dat nieuwe asfaltcentrales emissieloos en circulair worden. Asfaltcentrales worden vooralsnog aangedreven door elektriciteit. Nieuwe energiebronnen, zoals waterstof, zijn een mogelijke oplossing.
Daarnaast wil Rijkswaterstaat de grondstof in asfalt, bitumen, vervangen door lignine. Hierdoor ontstaat biobased bitumen. Dit draagt bij aan het terugdringen van de CO2-uitstoot en het gebruik van fossiele grondstoffen.
Kers op de taart
De voorstellen zijn ingediend bij het Nationaal Groeifonds. “Dat fonds is bedoeld om ontwikkelingen in gang te zetten, die niet vanzelf ontstaan”, legt Nieswaag uit. Momenteel beoordeelt een onafhankelijke commissie de ingediende projecten. Daarna wordt het kabinet geadviseerd in welke projecten de komende vijf jaar te investeren.
Wanneer de keuze op de twee initiatieven voor duurzame wegverharding valt, betekent dat extra budget. Nieswaag vertelt: “Het zou een kers op de taart zijn, maar we moeten en willen ons daar ook niet afhankelijk van maken. We moeten hoe dan ook stappen nemen.”
Denken buiten je comfortzone
Nieswaag legt uit dat de initiatieven nodig zijn voor de transitie naar duurzame wegverharding: “De sector heeft zich de afgelopen jaren al op tal van manieren ontwikkeld. Maar willen we in 2030 volledig klimaatneutraal en circulair werken, dan moet het tempo van de verandering omhoog.”
Een emissieloze, circulaire asfaltcentrale en biobased bitumen zijn dan ook disruptieve voorstellen, volgens Nieswaag. “Je bent ideeën aan het bedenken, die nog niet eerder zijn bedacht. Daarvoor moet je uit je comfortzone stappen en lef tonen.”
Proactief en kwetsbaar opstellen
Bij het opstellen en uitwerken van de voorstellen is Rijkswaterstaat een zogenoemde ‘launching customer’. Nieswaag legt uit waarom de overheid deze voorlopersrol op zich neemt: “Als je nieuwe dingen bedenkt en uitprobeert, is dat niet gegarandeerd een succes. Daar zit een risico in en dat kun je niet zomaar bij de markt leggen. Wij willen ons kwetsbaar opstellen door initiatief te nemen.” Met deze proactieve houding wil Rijkswaterstaat de transitie naar duurzame wegverharding versnellen.
Samen de uitdaging aan
Het realiseren van een emissieloze, circulaire asfaltcentrale en biobased bitumen noemt Nieswaag een uitdagende opgave. “Daarom werken we samen met medeoverheden, marktpartijen en kennisinstellingen. Gezamenlijk kunnen we onderzoeken wat de uitdagingen zijn en welke oplossingen we daarvoor zien.” Volgens Nieswaag zit er duidelijk veel energie in de sector om de doelen te bereiken: “We gaan de uitdaging met opgeheven hoofd en veel interesse aan.”